bookartia

Αλέξανδρος ΣτεργιόπουλοςΕλευθεροτυπία, Βιβλιοθήκη 27/8/2011

Ο Χρήστος Μπουλώτης ξέρει καλά την τέχνη του παραμυθιού. Ασχολείται με την παιδική λογοτεχνία από το 1987 και έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία για τη δουλειά του. Οι παιδικές του ιστορίες ξεχωρίζουν γιατί δεν είναι μονοδιάστατες. Διατηρούν την παιδικότητα και την ξεγνοιασιά που χρειάζονται τα παιδιά, αλλά ταυτόχρονα μεταφέρουν και μηνύματα που δεν περιορίζονται ηλικιακά.

της Ελένης Σαραντίτη

Και αν ο τίτλος του βιβλίου του εξαίρετου και δημοφιλέστατου Ολλανδού συγγραφέα Χις Κέγερ (γενν. 1942) ήταν «Το βιβλίο όλων των καημών», πάλι ταιριαστός θα ήταν. Μες στις σελίδες του αναδεύονται και αγωνιούν καημοί μεγάλοι – καημοί βαρείς, δυσβάσταχτοι, που κλείνονται είτε σε παιδικά στήθη είτε σε στήθη ενηλίκων. Το περίεργο –και ασύνηθες– είναι δε ότι στο βιβλίο αυτό, όπου υπάρχει η τραγωδία και ο φόβος, φυτρώνει και η ελπίδα, και το χιούμορ κάνει την εμφάνισή του φωτεινό, μικροσκοπικό και εξαίσιο, όμοιο με πυγολαμπίδα σε καλοκαιρινά νυχτωμένα νερά.

Της Ελένης Κορόβηλα

Οι ιστορίες μυστηρίου, οι ιστορίες με κλειδιά και αστυνομική πλοκή συχνά γοητεύουν τα παιδιά που μέσα από αυτές ζουν τη φαντασίωση πως εξιχνιάζουν τα ίδια διάφορα μυστήρια. Τα τελευταία χρόνια συγγραφείς βιβλίων για παιδιά έχουν επενδύσει στο είδος δημιουργώντας σειρές με πρωταγωνιστές φιλοπερίεργα παιδιά ή ζώα με ανθρώπινες ιδιότητες που καταπιάνονται με δυσεπίλυτες υποθέσεις και τα καταφέρνουν μια χαρά, ζώντας την ανατριχίλα αλλά και σπάζοντας πλάκα. Οι πιο επιτυχημένες από αυτές τις σειρές κυριολεκτικά κάνουν θραύση.

Η θετική τους συνεισφορά στη διάπλαση του παιδιού έγκειται ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στο ότι προτάσσουν την ευφυΐα και τη συνδυαστική σκέψη ως τα απόλυτα υπερόπλα που λύνουν μυστήρια και προβλήματα, ξεσκεπάζουν τους κακούς και αποδίδουν δικαιοσύνη.

Οταν πρωτοεκδόθηκε η μαρτυρία του Χρόνη Μίσσιου (1930-2012) «...καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» («Γράμματα», 1985), η σεναριογράφος με σπουδές θεατρολογίας και θεατρικής πράξης  Μυρτώ Ράις ήταν μόλις 15 χρόνων, αφού γεννήθηκε το 1970. Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, συνεργάστηκε με δύο Γάλλους, το σεναριογράφο Σιλβέν Ρικάρ και το σκιτσογράφο Ντανιέλ Καζανάβ, για να έχουμε σε κόμικς το έργο του αγωνιστή της Αριστεράς.

Η γαλλική έκδοση («Toi au moins, tu es mort avant», Futuropolis) συνέπεσε με την ελληνική (Polaris, σελίδες 187, τιμή: 22 ευρώ) και το αποτέλεσμα είναι ένα εικονογραφημένο αφήγημα, όπως το χαρακτηρίζει η Ελληνίδα συνδημιουργός.

Ο Ιβάν μένει σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον, σε ένα Εμπορικό Κέντρο με Τσίρκο και Βιντεοπαιχνίδια στην Έξοδο 8. Είναι γορίλας και παίρνει μέρος σε τρεις παραστάσεις κάθε μέρα για 365 μέρες το χρόνο. Δίπλα του μένει η Στέλλα που είναι ελέφαντας και μαζί με τον Μπομπ, τον σκύλο, είναι οι καλύτεροι του φίλοι. Το σπίτι του Ιβάν είναι φτιαγμένο από χοντρά τζάμια. Ο ένας τοίχος στην κάτω πλευρά είναι σπασμένος. Λείπει ένα κομμάτι σαν το χέρι του.

Από το σπίτι του βλέπει όλο το Εμπορικό Κέντρο και τον Αυτοκινητόδρομο με την τεράστια αφίσα που δείχνει τον ίδιο και τη Στέλλα.Η Τζούλια, ένα κοριτσάκι, ήταν που του έδωσε για πρώτη φορά ένα κραγιόνι. Από τότε ο Ιβάν ζωγραφίζει. Αυτές οι ζωγραφιές πωλούνται. Ο Ιβάν νιώθει μοναξιά μερικές φορές. Ευτυχώς που έχει τηλεόραση στο κλουβί του και περνάει η ώρα πιο ευχάριστα.

Με ορόσημο το 1941, για την ακρίβεια την ημέρα που μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, και με στόχο την καλλιέργεια ενός κλίματος εθνικής ενότητας σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα -τα χρόνια της επτάχρονης δικτατορίας-, ο δημοσιογράφος Σόλων Νεόκοσμου Γρηγοριάδης έγραψε την τρίτομη «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας», που καλύπτει τις πιο γοητευτικές και ελπιδοφόρες αλλά και τις πιο σκοτεινές και οδυνηρές περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Το έργο του Σόλωνα Ν. Γρηγοριάδη κυκλοφόρησε το 1973 από τις εκδόσεις Κ. Καπόπουλος, αλλά ήταν εδώ και καιρό εξαντλημένο. Αυτές τις μέρες επανακυκλοφορεί από έναν καινούργιο αλλά δραστήριο εκδοτικό οίκο, τις εκδόσεις Polaris, με πρόλογο του καθηγητή Ιστορίας στο ΑΠΘ Γιώργου Μαργαρίτη, ο οποίος επιχειρεί να ερμηνεύσει τις αιτίες που γέννησαν το έργο του Σόλωνα Γρηγοριάδη, αλλά και να το εντάξει στη σύγχρονη ιστοριογραφία. Μέσα από αυτόν τον πρόλογο «διαβάζουμε» το περιεχόμενο, την αντίληψη και την προσέγγιση της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας του Σόλωνα Γρηγοριάδη.

της Ελένης Σαραντίτη

Ήταν κάποτε μια μάγισσα τελείως ξεχωριστή. Αυτή ζούσε «μακριά απ' το αγριεμένο πλήθος» των μαγισσών. Άσχετο, αλλά η φράση στα εισαγωγικά μού θύμισε το κλασικό μυθιστόρημα του Βρετανού Τόμας Χάρντι (1840-1928) και την ομότιτλη ταινία του Τζον Σλέσινγκερ (1967) με μια αξεπέραστη Τζούλι Κρίστι – μήπως να τα αναζητήσουμε κάποτε και μόνο για την υψηλή τους ποιότητα;

Επανέρχομαι στη μάγισσα με την ιδιαίτερη προσωπικότητα. Α, ναι, τυχαίνει να υπάρχουν μάγισσες που διαθέτουν μια διαφορετική αντίληψη του κόσμου και των καταστάσεων, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Στις περιπτώσεις αυτές, ανάλογες είναι και οι σκέψεις και οι πράξεις τους.

Η ΙΔΕΑ ενός παιδιού που προκαλεί έκρηξη στην κουζίνα ενώ κάνει πειράματα Φυσικής δεν είναι ελκυστική για καμιά μητέρα. Παρά τον απειλητικό τίτλο του όμως, το βιβλίο του Ρίτσαρντ Χάμοντ «Εκρηκτική Φυσική!» έχει άριστες προθέσεις. Ο βρετανός δημοσιογράφος- παρουσιαστής εξαιρετικά πετυχημένων τηλεοπτικών προγραμμάτων εκλαΐκευσης της επιστήμηςικανοποιεί τις επιθυμίες των μικρών επιστημόνων με ασφάλεια.

 Το βιβλίο «Μαθημαγικά» του Βρετανού Τζόνι Μπολ (διάσημου στη χώρα του από τις εκπομπές του με επιστημονικό περιεχόμενο που προβαλλόταν από το ΒΒC) θα μπορούσε να είναι μια σοβαρή υποψηφιότητα για δώρο σε παιδί με ενδιαφέροντα για τις θετικές επιστήμες. Το πόνημα του Μπολ αφορά τις μετρήσεις και είναι χωρισμένο σε τρεις ενότητες με τίτλους «Ο αρχαίος κόσμος», «Η εποχή των ανακαλύψεων» και «Σύγχρονες μετρήσεις». Με άλλα λόγια, στις σελίδες του ξεδιπλώνεται όλη η ιστορία των μετρήσεων, από την αρχαιότητα ως τις ημέρες μας.

Κάθε νέος γονιός έχει τουλάχιστον δύο «ντουλάπες συμβουλών» διαθέσιμες - των δύο οικογενειών που συμπεθέρεψαν εξαιτίας του. Ακόμη περισσότερο, σε μια οικογενειόπληκτη κοινωνία όπως η ελληνική, έχει διαρκώς έτοιμες συνταγές διαπαιδαγώγησης, από κουμπάρους, συγγενείς και «κολλητούς».

Ποια λοιπόν η χρησιμότητα ενός μοντέρνου και δη αμερικανικού τέτοιου βιβλίου; Παρόμοια απορία δικαιούνται να διατυπώσουν και οι επαγγελματίες παιδαγωγοί και παιδοψυχολόγοι: Τι καλύτερο έχουν να μας πουν επί του θέματος δύο δημοσιογράφοι, έστω και του επιστημονικού ρεπορτάζ, όπως ο Πο Μπρόνσον και η Ασλεϊ Μέριμαν;