bookartia

κριτικες - παρουσιασεις

• Διονύσης Μαρίνος, BOOK PRESS, 9/12/2023
• «Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα»

• Η «σιδερένια» Σέριφος  Οι τριλογίες της Μαίρης Κόντζογλου έχουν αγαπηθεί από το ευρύ κοινό για τον τρόπο που καταφέρνει να συνενώνει σε ένα αρμονικό «όλον» τη μεγάλη εικόνα της Ιστορίας με τα δράματα των απλών ανθρώπων. Κάτι τέτοιο κάνει και με το νέο της μυθιστόρημα «Από ήλιο σε ήλιο: Αποσπερίτης». Μάλιστα, ήδη ετοιμάζεται το επόμενο μέρος που φέρει τον τίτλο  «Από ήλιο σε ήλιο: Ανέσπερος». Στον «Αποσπερίτη» ρίχνει το βλέμμα της στη ματωμένη απεργία της Σερίφου, το 1916. Πρόκειται για την απεργία στην οποία προχώρησαν οι μεταλλωρύχοι του νησιού απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η απεργία ξέσπασε στις 7 Αυγούστου 1916, όταν οι εργάτες αρνήθηκαν να φορτώσουν το μετάλλευμα σε ένα πλοίο. Επικεφαλής των απεργών λέγεται πως ήταν ο Κωνσταντίνος Σπέρας. Οι εργάτες ζητούσαν 8ωρη εργασία, αύξηση των ημερομισθίων και λήψη μέτρων ασφαλείας. Ο Γκρόμαν ζήτησε βοήθεια από τις ελληνικές αρχές και στις 20 Αυγούστου κατέφθασε ένα απόσπασμα με σκοπό να καταστείλει την απεργία. Οι αστυνομικοί έδωσαν στους εργάτες 5 λεπτά προθεσμία να λήξουν την απεργία και μετά την εκπνοή της άνοιξαν πυρ, σκοτώνοντας 4 εργάτες, τους Μιχάλη Ζωιλή, Θεμιστοκλή Κουζουπή, Μιχάλη Μητροφάνη και Γιάννη Πρωτόπαππα. Οι εργάτες φυσικά αντέδρασαν και επιτέθηκαν στους αστυνομικούς μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, που παρευρίσκονταν εκεί, σκοτώνοντας κάποιους από αυτούς και πετώντας, όπως λέγεται, τα πτώματά τους στη θάλασσα. Όλη αυτή η ιστορία, στα χέρια της Κόντζογλου αποκτάει μυθοπλαστική υπόσταση εμπλέκοντας πραγματικά και επινοημένα πρόσωπα. Σε πρώτο πλάνο έχουμε τον θάνατο του Περσέα Κονόμου, ο οποίος δούλευε υπό σκληρές συνθήκες σε μια γαλαρία. Αίφνης, το δεξί χέρι του Γκρόμαν, Δρακούλης, θα προσπαθήσει να αποσείσει από πάνω του τις ευθύνες αν και είναι φανερό πως η έλλειψη επαρκών μέτρων ασφαλείας οδήγησαν στον θάνατο του Κονόμου. Η χήρα του Κονόμου, φοβούμενη μήπως ο γιος της κάποτε ζητήσει εκδίκηση, δεν θα του αποκαλύψει ποιον θεωρεί υπεύθυνο και έτσι δεν θα μπορέσει να τον αποτρέψει, μεγαλώνοντας, να πιάσει δουλειά στα μεταλλεία. Εκεί, εμπνευσμένος από τον φλογερό επαναστάτη Κώνσταντη Σπέρα, θα προσπαθήσει να αφυπνίσει τους συμπατριώτες και συναδέλφους του να απαιτήσουν επιτέλους τα δικαιώματά τους. Την ίδια εποχή θα γνωριστεί με το μοναδικό κορίτσι του νησιού, αν και γνωρίζει πως αυτό θα ήταν το τελευταίο που έπρεπε να κάνει. Μπορεί ένας έρωτας να ανθίσει στο «σιδερένιο» νησί της Σερίφου; Μπορεί ένα ερωτευμένο ζευγάρι να πάει κόντρα σε όλες τις συμβάσεις της τοπικής κοινωνίας; Η ματιά της Κόντζογλου είναι εντατική και συνάμα γεμάτη ηδύτητα.